Johan Cruijff (
IPA: /dzouhan kroif/), tên đầy đủ:
Hendrik Johannes Cruijff (thường được viết là
Cruyff ở bên ngoài Hà Lan) (sinh
25 tháng 4 năm
1947 tại
Amsterdam), là một
cầu thủ và
huấn luyện viên bóng đá người
Hà Lan, xếp thứ 3 trong
Danh sách 100 cầu thủ hay nhất thế giới thế kỷ 20 của World Soccer.
Cruijff thành thạo năm ngoại ngữ.
Cruyff còn được cho là người sáng tạo ra thứ ngôn ngữ bóng đá của riêng ông - mang tên ngôn ngữ Cruyffian. Chẳng hạn Cruyff thường nói rằng: “Sự trùng hợp cũng chính là một quy luật”.
Hay có một cách diễn đạt khác: “Bạn sẽ không sở hữu được nó khi không hiểu nó”. Tại quê hương ông Cruyff còn được dựng tượng như những danh nhân văn hoá của đất nước hoa Tuylíp này.
Ông còn nổi tiếng thế giới về những đánh giá và lời khuyên bóng đá lúc nào cũng hết sức chí tình.
Trong một lần nói về bóng đá Italia và bóng đá Hà Lan, Cruyff nói: “Italia không thể đánh bại chúng ta, nhưng chúng ta có thể thua họ”.
Cách nói này làm cho những người Hà Lan bị cuốn hút và khiến nhiều phát thanh viên trên đài phát thanh và truyền hình Hà Lan bắt chước.
Trong những năm 1970, Cruyff là người sáng tạo ra, và là đại diện của cuộc cách mạng bóng đá mang tên “Bóng đá tổng lực”. Lối bóng đá này cho phép các cầu thủ trong đội bóng chơi ở mọi vị trí nếu thấy cần thiết.
Tiểu sửTừ nhỏ Johan Cruyff đã luôn bị ám ảnh phải trở thành cầu thủ vĩ đại của bóng đá thế giới. Những màn trình diễn đầy diễm ảo của ông trên con phố nhỏ của thủ đô Hà Lan luôn mang đến cho người qua đường sự bất ngờ thích thú. Năm 10 tuổi, Cruyff bước chân vào trường đào tạo cầu thủ trẻ của Ajax và 7 năm sau, trở thành cầu thủ trong đội hình 1 của câu lạc bộ (CLB). “Tôi luôn học Di Stefano, ông ấy là người thầy lớn nhất trong đời tôi. Tôi không muốn mình phải giống ai, bởi đơn giản tôi là Johan Cruyff. Chỉ có một người duy nhất làm tôi nể phục, đó là Di Stefano. Tôi không dám nói một ngày nào đó tôi được như ông ấy, nhưng tôi ao ước điều đó một cách cùng cực, bởi ông ấy là thầy tôi...” - Johan Cruyff nói. Huyền thoại bóng đá Di Stefano (CLB Real Madrid - Tây Ban Nha) là thần tượng đầu tiên và duy nhất trong đời chàng trai Hà Lan ngạo mạn này.
Sự nghiệpAjax trở thành chốn dung thân đầu tiên của Cruyff, nhưng hơn hết, đó là nơi biến ông trở thành cầu thủ vĩ đại của bóng đá Hà Lan và là người mở đầu trong thế hệ “Hà Lan bay” chinh phục trái tim của những người yêu bóng đá.
Năm 1973, Cruyff tới Barcelona với một hợp đồng kỷ lục thế giới cũng là lúc mùa bóng ở Tây Ban Nha bắt đầu và CLB này đang ngụp lặn ở nửa dưới của bảng xếp hạng giải vô địch quốc gia. Cổ động viên của Barcelona vô cùng đau khổ mỗi khi bị cổ động viên Real Madrid cười nhạo. Với sự có mặt của Cruyff, phép lạ đã diễn ra.
Ngày 25/10/1973, Cruyff đặt chân tới Tây Ban Nha thì ba ngày sau, ông đã ra sân trong trận gặp Grenade và ghi liền 2 bàn thắng cho Barcelona. Kể từ cái ngày định mệnh ấy, Barcelona bách chiến bách thắng, để rồi đăng quang chức vô địch lần đầu tiên kể từ năm 1960, tạo nên bước ngoặt lịch sử cho CLB. Johan chính thức trở thành “biểu tượng” ở Nou Camp khi giúp Barcelona đánh bại kình địch Real Madrid 5 - 0 ngay tại Bernabeu ngày 2/2/1974. Chiến thắng ấy đã chấm dứt một thập kỷ thống trị của Real Madrid.
Tầm ảnh hưởng của Cruyff trong 5 năm ông thi đấu ở Barcelona là không thể chối cãi, ông trở thành “vị thánh” xứ Catalonia.
Khi huấn luyện viên Weisweller tới Barcelona để thay thế Rinus Michels, giữa Weisweller và Cruyff bắt đầu xuất hiện bất đồng. Trong trận đấu của Barcelona ở Sevilla (tháng 2/1976), Weisweller quyết định thay Cruyff ra khỏi sân. Cruyff tuyên bố: “Ông Weisweller nghĩ mình là nhân vật chính hay sao? Chính tôi mới là ngôi sao!”. Cổ động viên của Barcelona cũng nghĩ vậy. Họ xuống đường phản đối và hậu quả thấy ngay sau đó: Weisweller ra đi, còn Cruyff ở lại, tiếp tục là thủ lĩnh ở Barcelona thêm hai năm nữa.
Sau khi từ chối cùng đội tuyển Hà Lan sang Argentina dự vòng chung kết World Cup 1978, Cruyff quyết định rời Tây Ban Nha sang thi đấu ở... Mỹ! Tháng 6/1979, Cruyff chính thức xuất hiện tại Giải bóng đá nhà nghề Bắc Mỹ (NASL), trong màu áo của CLB không ai biết tới là Aztecs ở Los Angeles. Trận đầu ra quân gặp Rochester, Cruyff ghi hai bàn trong chiến thắng 3-0 và nhanh chóng trở thành một trong những cầu thủ nổi nhất ở NASL. Được một năm, Cruyff tiếp tục phiêu lưu cùng CLB vô danh khác là Diplomats ở Washington cho tới năm 1981 thì quyết định rời nước Mỹ. Lý do dẫn tới quyết định này của Cruyff cũng khá độc đáo: không thích thi đấu trên... mặt cỏ nhân tạo ở các sân bóng đá Mỹ. Mà với Cruyff thì một khi đã không thích là rời bỏ ngay, không một chút nuối tiếc.